Αυστηρό τελεσίγραφο Αθήνας προς τον πρέσβη της Λιβύης

Αυστηρό τελεσίγραφο στον πρέσβη της Λιβύης απηύθυνε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, μετά την υπογραφή του μνημονίου της χώρας του με την Τουρκία. Ο κ. Δένδιας ζήτησε από τον πρέσβη να παρουσιάσει άμεσα τη συμφωνία της Λιβύης με την Τουρκία, σε διαφορετική περίπτωση θα ληφθεί απόφαση απέλασής του.

Σύμφωνα με πληροφορίες από το υπουργείο Εξωτερικών το ζήτημα συνεννόησης μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης επί θεμάτων θαλασσίων ζωνών είναι κάτι το οποίο απασχολεί ήδη την κυβέρνηση από τον Ιούλιο και η ελληνική πλευρά δεν ξαφνιάστηκε και είχε κινητοποιηθεί άμεσα. 

Εξάλλου, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας έθεσε το ζήτημα στο πρώτο του ταξίδι στις Βρυξέλλες, όταν συναντήθηκε, στο περιθώριο του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ τον Ιούλιο, με τους ομολόγους του της Ιταλίας και της Γαλλίας. Επίσης, τον περασμένο Σεπτέμβριο, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, συναντήθηκε με τον Λίβυο ομόλογό του, ο οποίος ούτε επιβεβαίωσε αλλά ούτε αρνήθηκε την ύπαρξη ανάλογων σκέψεων. 

Ως εκ τούτου, του τόνισε ότι κάθε σχετική σκέψη η πρωτοβουλία είναι τελείως εκτός πλαισίου διεθνούς δικαίου, δεν έχει κανένα αντίκρισμα, και θα έχει επιπτώσεις τόσο στις σχέσεις της συγκεκριμένης κυβέρνησης με την Ελλάδα, αλλά και με την ΕΕ. Σημειώνεται, πάντως, ότι δεν τίθεται ζήτημα άρσης αναγνώρισης της συγκεκριμένης κυβέρνησης, καθώς αυτή τυγχάνει αναγνώρισης τόσο από την ΕΕ όσο και από τον ΟΗΕ.

Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι υπάρχουν ενδείξεις προς την κατεύθυνση ότι το εν λόγω μνημόνιο προβλέπει αόριστα ότι οι δύο πλευρές θα εργαστούν για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών. Άλλωστε, ένα μνημόνιο κατανόησης δεν έχει νομικά δεσμευτική αξία, ενώ δεν είθισται συμφωνίες οριοθέτησης να υπογράφονται υπό μορφή μνημονίου. 

Εφόσον πράγματι γίνεται μια τέτοια συζήτηση με βάση τις αυθαίρετες τουρκικές ερμηνείες περί διεθνούς δικαίου, μια ανάλογη πρωτοβουλία παραβιάζει κατάφωρα το διεθνές δίκαιο της θάλασσας και δεν παράγει έννομα αποτελέσματα.

Πέραν των ανωτέρω ενεργειών επισημαίνονται τα εξής: Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε το ζήτημα τόσο στον Ιταλό Πρωθυπουργό κατά τη συνάντησή τους στη Ρώμη στις 26/11, όσο και κατά τη σημερινή τηλεφωνική του συνομιλία με τον Πρόεδρο τη Γαλλίας, Ε. Μακρόν.

Υπενθυμίζεται επίσης ότι ο υπουργός Εξωτερικών κάλεσε τον Τούρκο Πρέσβη στην Αθήνα στο Υπουργείο Εξωτερικών (28/11) προκειμένου να ζητήσει εξηγήσεις. Αντίστοιχα, εκκλήθη στο ΥΠΕΞ και ο Λίβυος Πρέσβυς (29/11), από τον οποίο ζητήθηκε να γνωστοποιήσει το περιεχόμενο του MoU άμεσα, ειδάλλως θα ληφθεί απόφαση απέλασής του.

Υπήρξε δημόσια αντίδραση του υπουργείου Εξωτερικών και τηλεφωνική επικοινωνία του υπουργού Εξωτερικών με τους ομολόγους του της Κύπρου και της Αιγύπτου, Νίκο Χριστοδουλίδη και Σαμέχ Ελ-Σούκρι αντίστοιχα. Παράλληλα η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδος στην ΕΕ ενημέρωσε άμεσα την Ε.Επιτροπή και συγκεκριμένα την ΥΕ/ΑΕ κα Μογκερίνι για την εξέλιξη της κατάστασης, ενώ ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας το έθεσε σήμερα και στο πλαίσιο του Coreper. Κατόπιν ενεργειών μας, έχει δρομολογηθεί η διενέργεια διαβημάτων της ΕΕ, τόσο σε Τρίπολη όσο και σε Άγκυρα.

Την επόμενη εβδομάδα, ο υπουργός Εξωτερικών θα πραγματοποιήσει σειρά επαφών με ομολόγους του σημαντικών χωρών με επιρροή στην περιοχή, στους οποίους θα θέσει το ζήτημα, στο περιθώριο συναντήσεων του ΝΑΤΟ όσο και του ΟΑΣΕ.

Τέλος, πρόκειται να προσκληθεί στην Αθήνα ο Πρόεδρος του Κοινοβουλίου της Λιβύης, ο οποίος πρόσκειται στον Στρατηγό Χαφτάρ.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 29/11/2019

Συμφωνία Τουρκίας - Λιβύης για τα θαλάσσια συνόρα στη Μεσόγειο

Η Τουρκία και η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης υπέγραψαν συμφωνία για τα θαλάσσια σύνορα στη Μεσόγειο, καθώς και ακόμη μια για την επέκταση της συνεργασίας τους στην ασφάλεια και τον στρατιωτικό τομέα, ανακοίνωσε σήμερα η τουρκική κυβέρνηση.

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν λεπτομέρειες για τη συμφωνία. Το πρακτορείο Reuters επισημαίνει πως μπορεί να περιπλέξει περαιτέρω τις διενέξεις σχετικά με την εκμετάλλευση ενεργειακών κοιτασμάτων στην ανατολική Μεσόγειο.

Οι υπουργοί Εξωτερικών της Ε.Ε συμφώνησαν πριν από δύο εβδομάδες οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας επειδή παραβιάζει την αποκλειστική οικονομική ζώνη της Κύπρου πραγματοποιώντας γεωτρήσεις στα ανοικτά των κυπριακών ακτών. Το Reuters σημειώνει πως η διένεξη αντιπαραθέτει την Τουρκία με διάφορες χώρες της ανατολικής Μεσογείου που έχουν συμφωνήσει στην οριοθέτηση των θαλάσσιων και των οικονομικών ζωνών τους με την Ελλάδα και την Κύπρο, με αποτέλεσμα η Άγκυρα να αναζητεί συμμάχους στην περιοχή.

Οι νέες συμφωνίες υπεγράφησαν στη διάρκεια συνάντησης χθες, Τετάρτη, στην Κωνσταντινούπολη ανάμεσα στον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν και τον Φάγεζ αλ-Σάρατζ,τον επικεφαλής της κυβέρνησης με έδρα την Τρίπολη την οποία υποστηρίζει η Άγκυρα εναντίον μιας αντίπαλης στρατιωτικής δύναμης που έχει τη βάση της στην ανατολική Λιβύη. «Η συμφωνία (ασφαλείας) καθιερώνει εκπαιδευτική συνεργασία, διαρθρώνει το νομικό πλαίσιο και ενισχύει τους δεσμούς μεταξύ των ενόπλων δυνάμεών μας», ανέφερε σε μήνυμά του στο Twitter o διευθυντής επικοινωνίας της τουρκικής προεδρίας Φαχρετίν Αλτούν. «Θα συνεχίσουμε επίσης να υποστηρίζουμε μια πολιτική λύση για την οικοδόμηση μιας δημοκρατικής, σταθερής και ευημερούσας Λιβύης», πρόσθεσε.

Σε δήλωση που εκδόθηκε από το γραφείο του Αλτούν αναφέρεται πως οι δύο χώρες υπέγραψαν μνημόνιο συνεννόησης για τον «καθορισμό θαλάσσιων δικαιοδοσιών», που αποσκοπεί στην προστασία των δικαιωμάτων των δύο χωρών βάσει του διεθνούς δικαίου.

Η Λιβύη είναι από το 2014 διαιρεμένη σε αντίπαλα στρατιωτικά και πολιτικά στρατόπεδα τα οποία έχουν την έδρα τους στην πρωτεύουσα Τρίπολη και στην ανατολική Λιβύη. Η κυβέρνηση Σάρατζ βρίσκεται σε σύγκρουση με τις δυνάμεις με επικεφαλής τον Χαλίφα Χάφταρ που έχουν την έδρα τους στην ανατολική Λιβύη. Ο Χάφταρ ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος των λιβυκών πετρελαιοπηγών και πετρελαϊκών εγκαταστάσεων, όμως τα πετρελαϊκά έσοδα ελέγχονται από την κεντρική τράπεζα στην Τρίπολη. Οι δύο αντίπαλες στρατιωτικές συμμαχίες αντιπαρατίθενται επίσης στα περίχωρα της πρωτεύουσας.

Τον Ιούνιο, ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός (LNA) του Χάφταρ ανακοίνωσε πως διέκοψε όλες τις σχέσεις με την Τουρκία και πως όλες οι τουρκικές εμπορικές πτήσεις ή τα τουρκικά πλοία που προσπαθούν να φθάσουν στη Λιβύη θα αντιμετωπίζονται ως εχθρικά.

Σύμφωνα με διπλωμάτες, η Άγκυρα έχει προμηθεύσει τον Σάρατζ με μη επανδρωμένα αεροπλάνα και με φορτηγά, ενώ ο LNA δέχεται υποστήριξη από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Αίγυπτο.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 28/11/2019