ZEZA ZHKOY
Oντως, σαν ανέκδοτο ακούγεται: «Τα μέτρα είναι κοινωνικά δίκαια και επαρκή για τη μείωση του ελλείμματος στο 3,7% του ΑΕΠ φέτος και στο 3% το 2010». Πάντως, είναι φαιδρό να πιστεύει κανείς ότι με σοβαροφανείς δηλώσεις και φορολογικές επιδρομές -τις πρώην και τις... επόμενες- θα φοβηθεί το έλλειμμα. Ενώ δεν το ομολογούν ότι μόνο μια πολιτική γνωρίζουν, αυτήν που απαιτεί σκληρά και επώδυνα (για τους πολλούς, πάντοτε) μέτρα εισοδηματικής και φορολογικής πολιτικής.
Οχι... πως με απασχολεί η σαθρή θεωρία της δημοσιονομικής πειθαρχίας που εντέλλονται οι Βρυξέλλες, αλλά με ενοχλεί να αποδίδονται σε αυτήν οι βαθιές ρωγμές στην κοινωνία και την «υποθηκευμένη» οικονομία. H Eλλάδα είναι βυθισμένη στην παράλυση και στη διαφθορά και η δημοσιονομική κατάσταση εκτός ελέγχου, με το συνονθύλευμα του παρασιτικού κρατισμού να έχει διαβρώσει τα πάντα.
Oντως, ποτέ (ή σχεδόν ποτέ) δεν είχα εμπιστοσύνη στις κεντρικές τράπεζες. Aλλά τώρα -με εξαίρεση ορισμένες εγχώριες πένες που αναπαράγουν τα επιχειρήματα των ξένων εφημερίδων του ισχυρού διεθνούς κατεστημένου- η κρίση εμπιστοσύνης και η αποτυχία της πολιτικής της Eυρωπαϊκής Kεντρικής Tράπεζας (ΕΚΤ), αποτελούν κοινό τόπο. Aπλώς, τα «μαύρα» χρώματα για τις προοπτικές της αναπτυξιακής πορείας των οικονομιών της Zώνης του Eυρώ, αποτελούν σαφείς ενδείξεις για την κρίση που διαπερνά το οικοδόμημα της Ευρωζώνης. Mια κρίση που θα γενικευθεί από τη «φούσκα» του ευρώ.
Φαντασθείτε το μέγεθος της αποτυχίας όταν ήδη έχουν παρέλθει δύο χρόνια κρίσης του τραπεζικού συστήματος, και οι τραπεζίτες της ΕΚΤ εξακολουθούν και ρίχνουν «τζάμπα» χρήμα στις τράπεζες. Την Τετάρτη η ΕΚΤ έριξε στο τραπεζικό σύστημα το πρωτοφανές τεράστιο ποσό-ρεκόρ των 442,2 δισ. ευρώ (δηλαδή, 612,8 δισ. δολάρια). Nέες ενέσεις κορτιζόνης φθηνού δανεισμού για 371 ημέρες με σταθερό επιτόκιο 1%, παρείχε η ΕΚΤ σε 1.121 τράπεζες της Ευρωζώνης. Η ένστασή μου είναι ότι το χρήμα αυτό θα πρέπει να το ρίξει κατ’ ευθείαν στην πραγματική οικονομία.
Ο πακτωλός αυτός της πρόσθετης ρευστότητας αγνοήθηκε μ’ έναν επικίνδυνο κυνισμό. Η αγορά... δεν κούνησε ματόκλαδο: οι ανάγκες της για να αποφευχθεί η ολική έκρηξη είναι πολύ μεγαλύτερες. Και αυτό αναδεικνύει την αποτυχία των κεντρικών τραπεζιτών. Ο ρόλος τους -ο παραδοσιακός τους ρόλος- είναι του «τελευταίου δανειστή» (lender of last resort), και αυτός έχει ξεφτίσει .
Τα τελευταία χρόνια, όμως, ανέλαβαν την ευθύνη να ελέγχουν τον πληθωρισμό και σε ορισμένες περιπτώσεις να προωθούν και την ανάπτυξη. Η αγορά φρόντιζε για τη ρευστότητα. Η προσφυγή του τραπεζικού συστήματος στην Κεντρική Τράπεζα ήταν κυρίως για τεχνικούς λόγους εξομάλυνσης των ροών κεφαλαίων.
Αλλά χωρίς να εξουσιοδοτηθούν από τους λαούς, παρά μόνο από τους κυβερνώντες, ανέλαβαν δυστυχώς να σώσουν το σύστημα. Από τι όμως; Η απάντηση είναι απλή: από τις δικές του υπερβολές και αβλεψίες και από τη δική τους αμετροέπεια και λαιμαργία. Η ιστορία επαναλαμβάνεται με μονότονη συχνότητα. Πρώτα ήταν τα κρατικά δάνεια. Εύκολα ξεχάσαμε π.χ. τον υπερδανεισμό της Βραζιλίας στη δεκαετία του 1980 που κόντεψε να γκρεμίσει τη Citibank.
Χρειάστηκε κρατική παρέμβαση σε επίπεδο κεντρικών τραπεζών και διεθνών οργανισμών (IMF και World Bank) για να σωθεί το σύστημα.
Δεύτερο κρούσμα τα junk bonds του Milken και τα leveraged buyouts της KKR (θυμάστε την εξαγορά της Nabisco για 22 δισ. δολάρια;), όταν οι επενδυτές μαζεύονταν κάθε μήνα για να γιορτάσουν τις υπερβολές τους. Η κατάληξη ήταν η κρίση του 1987. Ακολούθησε η φούσκα των μετοχών της Νέας Οικονομίας και του NASDAQ που παρέσυρε το σύνολο των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας ανά το κόσμο. Κατάληξη γι’ αυτό η κρίση του 2000.
Κάθε φορά η τραπεζική αγορά γυρνά στην Κεντρική Τράπεζα και ζητεί σωτηρία. Παρεξηγώντας και παρερμηνεύοντας τον παραδοσιακό τους ρόλο -που η αγορά θυμάται όταν έχει ανάγκη και όταν φοβάται- οι κεντρικές τράπεζες έχουν αναλάβει να σώσουν και πάλι το σύστημα των υπερβολών και της κοινωνικής αναλγησίας.
Αμείλικτο προβάλλει το ερώτημα: μέχρι πότε θα σώζουν αυτούς ακριβώς που αναίσχυντα εκμεταλλεύονται το σύστημα σε βάρος των φορολογουμένων, γνωρίζοντας ότι πάντα υπάρχει... σωσίβιο; Δεν θα πρέπει κάποτε μερικοί να πληρώσουν για τα λάθη τους;
Αντί οι τραπεζίτες της ΕΚΤ να προσπαθούν συνεχώς να εφευρίσκουν τρόπους για να αυξάνουν τη ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα, τουλάχιστον θα πρέπει να επιλέγουν λύσεις που ωφελούν την πραγματική οικονομία. Διαφορετικά είναι περιττοί...
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 28/6/2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου