Ιράν: Το ριάλ έχασε το 80% της αξίας του έναντι του δολαρίου

Ανεβαίνει το θερμόμετρο στο Ιράν, καθώς η οικονομική κατάσταση της χώρας πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο και η νέα υποτίμηση του ριάλ κατά 9% έναντι του αμερικανικού δολαρίου προκαλεί οργισμένες αντιδράσεις σε τμήματα του πληθυσμού.

Ένα βίντεο που κυκλοφόρησε μάλιστα μέσω διαδικτύου δείχνει δεκάδες διαδηλωτές να στήνουν φλεγόμενα οδοφράγματα και να συγκρούονται με την αστυνομία στους δρόμους της Τεχεράνης.

Οι πρώτες πληροφορίες κάνουν λόγο για επεισόδια που ξέσπασαν κατά την διάρκεια συγκέντρωσης διαμαρτυρίας νόμιμων και παράνομων ενεχυροδανειστών, ιδιοκτητών ανταλλακτηρίων συναλλάγματος και καταστηματαρχών έξω από την έδρα της κεντρικής τράπεζας, και συνεχίστηκαν κοντά στο «Μεγάλο Παζάρι», την παραδοσιακή κλειστή αγορά της πόλης: οι αρχές χρησιμοποίησαν δακρυγόνα και προχώρησαν σε αρκετές συλλήψεις προκειμένου να διαλύσουν το οργισμένο πλήθος.

Το ιρανικό νόμισμα ριάλ σημείωσε χθες νέο ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου στα 37.500 προς 1, όμως στη συνέχεια ανέκαμψε ελαφρά. Το μεσημέρι της Τρίτης, η ισοτιμία του ριάλ έναντι του δολαρίου διαμορφωνόταν στο 35.500 προς 1 περίπου - αν και πηγές της (μαύρης) αγοράς έκαναν λόγο για συναλλαγές ακόμη και με 40.000 ριάλια προς 1 δολάριο.

Η ραγδαία υποτίμηση του ριάλ, η υψηλή νεανική ανεργία και οι μεγάλες αυξήσεις στις τιμές βασικών αγαθών έχουν φέρει σε δύσκολη θέση τον πρόεδρο της χώρας Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, ο οποίος σε χθεσινή ομιλία του απέδωσε την κρίση στο διεθνές οικονομικό εμπάργκο. "Ο εχθρός επέβαλε κυρώσεις στις πωλήσεις πετρελαίου. Μεγάλο μέρος των εσόδων μας προέρχονται από το πετρέλαιο. Και ακόμη χειρότερα επέβαλε κυρώσεις στις τραπεζικές συναλλαγές, ώστε, ακόμη κι αν πουλήσουμε πετρέλαιο, να μην μπορούμε να φέρουμε τα χρήματα στη χώρα. Είναι ένας κρυφός και σφοδρός πόλεμος σε παγκόσμια κλίμακα", δήλωσε ο Ιρανός πρόεδρος.

Ο Αχμαντινετζάντ παραδέχτηκε πως οι κυρώσεις «πέτυχαν να μειώσουν ελαφρά» τις ιρανικές εξαγωγές πετρελαίου, αλλά υπογράμμισε ότι το Ιράν δεν θα υποχωρήσει και θα συνεχίσει το πυρηνικό του πρόγραμμα παρά τις οικονομικές πιέσεις και κυρώσεις. «Αν κάποιοι πιστεύουν ότι μπορούν να πιέσουν το Ιράν, κάνουν λάθος και πρέπει να αλλάξουν στάση. Δεν είμαστε λαός που θα υποχωρήσει στο θέμα του πυρηνικού προγράμματος», κατέληξε.

Όπως μεταδίδει ο ανταποκριτής του BBC από την Τεχεράνη, στην πόλη κυκλοφορούν φήμες πως οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις υποδαυλίζονται από ιδιοκτήτες ανταλλακτηρίων και δανειστές που συνδέονται με υπέρ-συντηρητικούς πολιτικούς αντιπάλους του Αχμαντινετζάντ, που επιθυμούν να εκμεταλλευτούν την συγκυρία για να του «φορτώσουν» την κρίση και να τον απομακρύνουν από την εξουσία.

Τα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου έχουν πέσει δραματικά λόγω των κυρώσεων, με αποτέλεσμα η αξία του νομίσματος να υποχωρεί, ενώ κάνει ακόμα πιο δύσκολο το πρόβλημα του πληθωρισμού που μαστίζει την ιρανική οικονομία και καθιστά πανάκριβες τις εισαγωγές από την  Τουρκία και άλλες χώρες της περιοχής. Είναι χαρακτηριστικό πως από τον Ιούνιο του 2011, οι απώλειες του ριάλ έναντι του δολαρίου πλησιάζουν πλέον το 80%!

Την κατάσταση φαίνεται πως χειροτέρεψε η απόφαση της κυβέρνησης Αχμαντινετζάντ να εγκαινιάσει την περασμένη εβδομάδα ένα «κέντρο συναλλάγματος» με το οποίο αποσκοπούσε να σταθεροποιήσει το ριάλ, διαθέτοντας δολάρια από τα συναλλαγματικά της αποθέματα στις «στεγνές», λόγω κυρώσεων, εισαγωγικές εταιρίες, ενώ ταυτόχρονα εξαπέλυσε «πογκρόμ» κατά της μαύρης αγοράς συναλλάγματος, με δεκάδες συλλήψεις  κερδοσκόπων - μια κίνηση που όπως φαίνεται δεν απέδωσε τα αναμενόμενα.

Αξιωματούχος της ιρακινής κυβέρνησης δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων Fars πως οι υπηρεσίες ασφαλείας του Ιράν «θα ελέγχουν τα παρακλάδια και τις πηγές που προκαλούν αποσταθεροποίηση στην αγορά συναλλάγματος», καθώς είναι πεπεισμένος ότι παράγοντες της αγοράς «επιδιώκουν την αύξηση της τιμής του δολαρίου διότι είναι επικερδής γι' αυτούς, και δεν υπάρχει κανείς να τους ελέγξει».

Υπενθυμίζεται ότι πριν λίγες μέρες ο Ισραηλινός υπουργός Οικονομικών Γιουβάλ Στέινιτς δήλωσε πως το Ιράν «βρίσκεται στο χείλος της πτώχευσης», και εκτίμησε πως οι το καθεστώτος από την μείωση των εξαγωγών πετρελαίου λόγω των κυρώσεων θα αγγίξουν τα 50 δισεκατομμύρια δολάρια ως το τέλος του έτους. Την ίδια στιγμή, κύκλοι της αμερικανικής κυβέρνησης πανηγυρίζουν για την «εμφανή επιτυχία» της νέας δέσμης κυρώσεων: ως γνωστόν, η κυβέρνηση του Μπάρακ Ομπάμα αντιτάσσεται ως τώρα στις ισραηλινές εκκλήσεις για βομβαρδισμό των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν, προκρίνοντας τον «οικονομικό στραγγαλισμό» του καθεστώτος.  

Πράγματι, πολλοί αναλυτές αποδίδουν τη σημερινή ραγδαία υποχώρηση του ριάλ σε μια τροποποίηση του νόμου «National Defense Authorization Act», σύμφωνα με την οποία θα επιβάλλονται βαριές κυρώσεις σε όσα κράτη ή επιχειρήσεις προμηθεύονται ιρανικό πετρέλαιο και το πληρώνουν (σε δολάρια) μέσω της ιρανικής κεντρικής τράπεζας. Μια τροποποίηση που πέρασε σχεδόν απαρατήρητη όταν υπογράφηκε από τον κ.Ομπάμα, στα τέλη του περασμένου έτους, αλλά αποδείχτηκε…πυρηνική βόμβα στα θεμέλια του ισλαμικού καθεστώτος - σε συνδυασμό βέβαια με το μερικό «εμπάργκο» στις αγορές ιρανικού πετρελαίου από την ΕΕ. 

ΤΟ ΒΗΜΑ, 3/10/2012