15.10.15

Σχόλιο για την μεταναστευτική πολιτική των ΗΠΑ 1920-1970

Ακριβώς έτσι είναι με ένα μεγάλο κομμάτι της ‘πέραν του ΣΥΡΙΖΑ’ αριστεράς.
Με μια προσθήκη: Η αντίληψη που φέρει για το μεταναστευτικό είναι αμιγώς φιλελεύθερη, στηρίζεται δε στις πιο απλοϊκές αφηγήσεις περί της ιστορίας του μεταναστευτικού φαινομένου από κάτι τύπους σαν τον Φρήντμαν. Εντελώς μέηνστρημ δηλαδή…
Γι’ αυτό εξ άλλου ξεμπερδεύουν με το μεταναστευτικό φαινόμενο με αφορισμούς του στυλ ‘όπως έγινε στην Αμερική’. Μόνο που αυτό που πραγματικά έγινε στην Αμερική έρχεται σε αντίθεση με αυτό που πιστεύουν αυτοί.
Προϋπόθεση για την ενότητα του αμερικάνικου melting pot, ήταν να… κλείσουν τα σύνορα από τα μέσα του 1920 μέχρι το 1970, και να ξεκινήσουν διαδικασίες πολιτισμικής ομογενοποίησης του διαφοροποιημένου εθνικά και πολιτισμικά πληθυσμού.
Στα τέλη του 1950, το 80% του πληθυσμού των ΗΠΑ, είχε γεννηθεί μέσα στην χώρα, και είχε λάβει μια ομογενοποιημένη, αγγλοσαξονική εκπαίδευση. Εξ ου και το ‘melting’ στην γνωστή φράση, που καταδεικνύει μια ροπή προς την ενσωμάτωση.
Η δε απόφαση για το ‘κλείσιμο των συνόρων’ θα επισφραγίσει το τέλος μιας μακράς ιδεολογικής, πολιτικής και ταξικής σύγκρουσης που θα ξεκινήσει στις ΗΠΑ από το 1885 κι έπειτα. Τι είχε συμβεί; Κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα, και τις αρχές του επόμενου, οι μεταναστευτικές ροές προς τις ΗΠΑ άλλαξαν χαρακτήρα: Ως επί το πλείστον, πλέον, αποτελούνται από εντελώς ανειδίκευτους εργαζόμενους της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (Ιταλοί, Έλληνες κλπ) και της Νοτιοανατολικής Ασίας (ιδιαίτερα στην Ανατολική Ακτή).
Η πύκνωση τέτοιων ρευμάτων, δημιούργησε συνθήκες πλεονάζουσας εργατικής δύναμης, γεγονός που προκάλεσε την αντίδραση των ήδη οργανωμένων εργατών [ήδη από το 1890 τα συνδικάτα απαίτησαν περιορισμούς στην μεταναστευτική πολιτική των ΗΠΑ]. Δεν ήταν μόνον οι εργάτες που αντέδρασαν στο καθεστώς ελεύθερης εισαγωγής εργατικών χεριών –και οι εργάτες, επίσης, δεν αντέδρασαν μόνο με ‘προοδευτικό τρόπο’. Το γεγονός του εργατικού πλεονάσματος, και της αυξανόμενης πολιτισμικής διαφοροποίησης, θα τροφοδοτήσει την εξάπλωση ρατσιστικών αντανακλαστικών από την μία. Ενώ ταυτόχρονα, ακόμα και στους κόλπους των ίδιων των ανειδίκευτων μεταναστών θα εξαπλωθεί ένα κίνημα διεκδίκησης εξίσωσης των μισθών και των συνθηκών εργασίας, που στις αρχές του 20ου αιώνα θα οδηγήσει στην ίδρυση της περίφημης IWW (του συνδικάτου των ‘εργατών του κόσμου’).
Όλη αυτή η γκάμα των αντιδράσεων, που συχνά υπήρξαν και συγκρουόμενες μεταξύ τους, θα κλονίσει την μέχρι πρότινος αδιαμφισβήτητη προτίμηση του αμερικανικού κατεστημένου προς τις πολιτικές ελεύθερης εισαγωγής της εργατικής δύναμης. Και σταδιακά, αυτή θα εγκαταλειφθεί –καθώς από τις αρχές του 20ου αιώνα, θα αρχίσουν να επιβάλλονται περιορισμοί στην μετανάστευση, ώσπου εν τέλει τα σύνορα να κλείσουν οριστικά μέσα στο 1920 (1924).
H σταθεροποίηση της εργατικής δύναμης, μετά τις περιπέτειες της Μεγάλης Ύφεσης, θα επιτρέψει την εφαρμογή του New Deal και τους ριζικούς μετασχηματισμούς στον ρόλο της οργανωμένης εργασίας μέσα στις ΗΠΑ. Την ίδια στιγμή, η έλλειψη των εργατικών χεριών αντιμετωπίζεται με κύματα εσωτερικής μετανάστευσης, μαύρων εργατών που κατά την περίοδο 1930-1960 συρρέεουν στις μεγάλες βιομηχανικές πόλεις των ΗΠΑ (Ντιτρόιτ, Σικάγο κ.ά). Η μετατόπιση των μαύρων από την ‘αγροτική περιφέρεια’ του αμερικάνικου καπιταλισμού προς τον βιομηχανικό του πηρύνα θα ισχυροποιήσει τον κοινωνικό ρόλο του μαύρου προλεταριάτου –και μόνον τότε το κίνημα για τα δικαιώματα των Μαύρων θα πιάσει τόπο.
Όλες αυτές είναι κοινωνικές διεργασίες, που θα ήταν αδιανόητες αν προηγουμένως δεν αναστέλλονταν η ελεύθερη εισαγωγή ξένης εργατικής δύναμης στο εσωτερικό των ΗΠΑ. Επομένως, το «όπως έγινε στην Αμερική» δεν είναι και το κατάλληλο επιχείρημα για να στηρίξει κανείς την lesse fair lesse passer αντίληψη της σοσιαλφιλελεύθερης αριστεράς.
ardin-rixi.gr, 14/10/2015

Δεν υπάρχουν σχόλια: