Αίρονται οι κυρώσεις κατά του Ιράν

Ο ιρανοαμερικανός δημοσιογράφος της εφημερίδας Washington Post Τζέισον Ρεζαϊάν, ο ιρανοαμερικανός χριστιανός πάστορας Σαΐντ Αμπεντινί και ο πρώην πεζοναύτης των ΗΠΑ Αμίρ Χεκμάτ είναι οι τρεις από τους τέσσερις Ιρανούς που φέρουν διπλή υπηκοότητα και αφέθηκαν σήμερα ελεύθεροι από την Τεχεράνη στο πλαίσιο μιας ανταλλαγής κρατουμένων, μετέδωσε πριν από λίγο το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων Fars, το οποίο πρόσκειται στους κύκλους των συντηρητικών. Το πρακτορείο ειδήσεων δεν κατονόμασε τον τέταρτο που αφέθηκε ελεύθερος.

Λίγο νωρίτερα, ο εισαγγελέας της Τεχεράνης, Αμπάς Τζαφαρί Ντολαταμπαντί, είχε ανακοινώσει την απελευθέρωση "τεσσάρων Ιρανών κρατούμενων με διπλή υπηκοότητα", στο πλαίσιο ανταλλαγής κρατουμένων με τις ΗΠΑ. Ωστόσο ο εισαγγελέας δεν είχε δώσει στη δημοσιότητα τα ονόματά τους. Παράλληλα η υπηρεσία στην αγγλική γλώσσα του επίσημου πρακτορείου ειδήσεων του Ιράν IRNA μετέδωσε ότι οι ΗΠΑ θα αφήσουν ελεύθερους 7 Ιρανούς πολίτες που βρίσκονται σήμερα στη φυλακή στις ΗΠΑ βάσει των όρων της συμφωνίας αυτής ανταλλαγής κρατουμένων με το Ιράν. "Ο εισαγγελέας Αμπάς Τζαφαρί δήλωσε στο IRNA ότι τέσσερις ιρανοαμερικανοί κρατούμενοι με διπλή υπηκοότητα, που ήταν φυλακισμένοι στο Ιράν, θα ανταλλαγούν με 7 Ιρανούς πολίτες που βρίσκονται σε φυλακές στις ΗΠΑ", μετέδωσε το πρακτορείο. Η συμφωνία αυτή για την ανταλλαγή κρατουμένων περιλαμβάνει ρήτρα βάσει της οποίας οι ΗΠΑ δεν θα συνεχίσουν να ζητούν την έκδοση 14 Ιρανών που κατηγορούνται για ανάμειξη στην αγορά όπλων στις ΗΠΑ για να εφοδιάσουν το Ιράν, πρόσθεσε το IRNA.

Στο μεταξύ, στην πρωτεύουσα της Αυστρίας βρίσκονται από το πρωί οι αρχιτέκτονες της συμφωνίας για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, η οποία θα οδηγήσει στην άρση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί κατά του Ιράν. Οι υπουργοί εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Κέρυ, και του Ιράν, Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ πρόκειται να συναντηθούν μεταξύ τους, αφού η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) δημοσιοποιήσει την έκθεσή της, απαραίτητη προϋπόθεση για την άρση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί από τον ΟΗΕ, τις ΗΠΑ και την ΕΕ, εναντίον της Τεχεράνης.

Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι είναι σίγουρο πως σήμερα θα αρθούν οι κυρώσεις κατά του Ιράν, καθώς, ήδη, στην Τεχεράνη βρίσκονται διοικητικά στελέχη των εταιρειών Shell και Total για επαφές. Σύμφωνα με το ιρανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο αύριο αναμένεται συνάντηση των στελεχών των πολυεθνικών πετρελαϊκών εταιρειών με αξιωματούχους της Εθνικής Ιρανικής Εταιρείας Τάνκερ (NIOC) και της Εθνικής Ιρανικής Εταιρείας Πετρελαίου (NITC). Πρέπει να σημειωθεί ότι η Τεχεράνη έχει δεσμευτεί να αυξήσει την παραγωγή πετρελαίου, λίγο μετά την αναμενόμενη άρση των διεθνών κυρώσεων που της έχουν επιβληθεί. Οικονομικοί αναλυτές εκφράζουν φόβους ότι αύξηση της ιρανικής παραγωγής πετρελαίου θα συμπιέσει προς τα κάτω ακόμη περισσότερο τις ήδη χαμηλές τιμές του μαύρου χρυσού.

Ο Ιρανός υπουργός εξωτερικών, Ζαρίφ, κατά την άφιξή του σήμερα το πρωί στην Βιέννη, δήλωσε "σήμερα είναι μια καλή μέρα για τον ιρανικό λαό και οι κυρώσεις θα αρθούν", δήλωσε ο Ζαρίφ. "Σήμερα είναι μια καλή ημέρα για την περιοχή που απαλλάσσεται από τη σκιά μιας ανώφελης αντιπαράθεσης (...) Είναι επίσης μια καλή μέρα για τον κόσμο, γιατί δείχνει ότι μεγάλα προβλήματα μπορούν να επιλύονται μέσω της διπλωματίας και όχι μέσω της πίεσης και απειλών". "Εκτός από την ανακοίνωση της εφαρμογής της πυρηνικής συμφωνίας, θα έχω επαφές με τον Τζον Κέρι, τη Φεντερίκα Μογκερίνι και τον Γιουκίγια Αμάνο", γενικό διευθυντή της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ)", τόνισε. "Μετά την έναρξη της εφαρμογής της πυρηνικής συμφωνίας, το έδαφος είναι πρόσφορο για μια μεγαλύτερη συνεργασία σε περιφερειακό επίπεδο για την καταπολέμηση του βασικού κινδύνου που απειλεί την περιοχή μας, δηλαδή, την τρομοκρατία και τον εξτρεμισμό", πρόσθεσε αναφερόμενος κυρίως στην αύξηση της δύναμης στην περιοχή τζιχαντιστικών οργανώσεων όπως το Ισλαμικό Κράτος. "Είμαστε έτοιμοι γι αυτό και ελπίζουμε ότι οι άλλες γειτονικές χώρες και η διεθνής κοινότητα είναι επίσης έτοιμες".

Η πυρηνική συμφωνία αναμένεται να διασφαλίσει ότι το Ιράν δεν θα μπορεί να αποκτήσει ατομική βόμβα λαμβάνοντας ως αντάλλαγμα μια σταδιακή και ελεγχόμενη άρση των διεθνών κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη χώρα από το 2006.  Ο υπουργός συνοδεύεται από τον επικεφαλής του ιρανικού Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας Αλί Ακμπάρ Σαλεχί και συνεργάτες του.

Ο Κέρι, έφτασε στη Βιέννη προερχόμενος από το Λονδίνο, επίσης σήμερα στην αυστριακή πρωτεύουσα για "διαβουλεύσεις" με τον Ζαρίφ και την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι, ανακοίνωσε χθες βράδυ το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) πρόκειται να επιβεβαιώσει επισήμως ότι οι Ιρανοί τήρησαν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν στο πλαίσιο της συμφωνίας του Ιουλίου. Η τελική έκθεση της ΙΑΕΑ "πιθανόν" να δοθεί σήμερα στη δημοσιότητα, σύμφωνα με διπλωμάτες στη Βιένη. Η επίσημη ιρανική τηλεόραση, επικαλούμενη δήλωση του Ζαρίφ, μετέδωσε ότι η έκθεση θα δοθεί στη δημοσιότητα εντός της ημέρας. Κατά τη διαδικασία αυτή, η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ΗΠΑ και ο ΟΗΕ θα πρέπει να προχωρήσουν σε μια ελεγχόμενη άρση των διεθνών κυρώσεων που πλήττουν την οικονομία του Ιράν, μιας χώρας 77 εκατομμυρίων κατοίκων, πλούσιας σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο. 

Μείωση του πετρελαίου

Η ΙΑΕΑ αναμένεται γι αυτό να πιστοποιήσει ότι η Τεχεράνη μείωσε τις συσκευές φυγοκέντρησης που επέτρεπαν τον εμπλουτισμό ουρανίου και έστειλε στο εξωτερικό σχεδόν το σύνολο των αποθεμάτων της σε ουράνιο χαμηλού εμπλουτισμού. Εξάλλου, οι επιθεωρητές της ΙΑΕΑ μένει να πιστοποιήσουν ότι το Ιράν έχει αποσύρει, όπως το ίδιο βεβαιώνει, την καρδιά του αντιδραστήρα βαρέος ύδατος που βρίσκεται στις εγκαταστάσεις του Αράκ και έχει τσιμεντάρει ένα τμήμα των εγκαταστάσεων αυτών, έτσι ώστε να μην μπορεί πλέον να παράγει πλουτώνιο για στρατιωτική χρήση.

Η συμφωνία της Βιένης, που επιτεύχθηκε ύστερα από διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ισλαμικής Δημοκρατίας και της ομάδας 5+1 (ΗΠΑ, Γαλλία, Βρετανία, Ρωσία, Κίνα και Γερμανία), θεωρείται μεγάλη διπλωματική επιτυχία για τον πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα και τον μετριοπαθή ομόλογό του του Ιράν Χασάν Ροχανί. Τη Δευτέρα ο Ροχανί διαβεβαίωσε ότι η Τεχεράνη είναι έτοιμη να αρχίσει "μια χρονιά οικονομικής ευημερίας", με την άρση των κυρώσεων.

Οικονομικοί κύκλοι είναι έτοιμοι εδώ και μήνες να επιστρέψουν στη χώρα αυτή, τέταρτη σε κοιτάσματα πετρελαίου παγκοσμίως και δεύτερη σε κοιτάσματα φυσικού αερίου. Το Ιράν, χώρα του ΟΠΕΚ, θα μπορεί κυρίως να εξάγει ελεύθερα και πάλι το πετρέλαιό του.

Μέσα στο κλίμα αυτό, το αργό υποχώρησε κάτω από τα 30 δολάρια το βαρέλι χθες, ενώ οι αγορές προβλέπουν μια μελλοντική εισροή του ιρανικού πετρελαίου στην αγορά.

Η άρση όλων των κυρώσεων θα γίνει σε περίοδο δέκα ετών και επί 15 χρόνια τα μέτρα θα μπορούν αυτόματα να τεθούν σε ισχύ, αν το Ιράν παραβιάσει τη συμφωνία. Τα εμπάργκο του ΟΗΕ για τα συμβατικά όπλα και τους βαλλιστικούς πυραύλους διατηρούνται έως το 2020 και το 2023 αντίστοιχα. 

Ανησυχία σε Ισραήλ και Σαουδική Αραβία

Η συμφωνία της Βιένης θεωρείται επίσης η αρχή μιας συμφιλίωσης μεταξύ Ουάσινγκτον και Τεχεράνης, 35 χρόνια μετά τη διακοπή των διμερών διπλωματικών τους σχέσεων. Αυτή η προσέγγιση μεταξύ των δύο χωρών εξοργίζει παραδοσιακούς συμμάχους των Αμερικανών στην περιοχή, πρωτίστως τη Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ, που φοβούνται την επιρροή της σιιτικής δύναμης. Την Πέμπτη, κατά τη διάρκεια συνάντησης στο Λονδίνο, ο Κέρι καθησύχασε για το θέμα αυτό τον σαουδάραβα ομόλογό του Αντελ αλ-Τζουμπέιρ, υπογραμμίζοντας ότι "η φιλία μεταξύ των ΗΠΑ και του βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας παραμένει ακρογωνιαίος λίθος" της πολιτικής των δύο χωρών στη Μέση Ανατολή.

Η Ισλαμική Δημοκρατία συνεχίζει να αρνείται ότι είχε την πρόθεση να αποκτήσει ατομικό όπλο, διεκδικώντας παράλληλα το δικαίωμά της να εκμεταλλεύεται έναν πλήρη πυρηνικό τομέα. Η ΙΑΕΑ, ωστόσο, διαπίστωσε τον Δεκέμβριο ότι η Τεχεράνη είχε πράγματι πραγματοποιήσει μέχρι το 2009 έρευνες για την απόκτηση ατομικής βόμβας. Η Ουάσινγκτον υποστήριξε ότι η διαπίστωση αυτή δεν πρέπει να εμποδίσει την προώθηση της πυρηνικής συμφωνίας.

liberal.gr