Ο Πατριάρχης στο στόχαστρο σκευωρίας

ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ - ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Το άρθρο ήταν δημοσιογραφικό «λαβράκι». Ιδιαίτερα τις ήσυχες ημέρες του Αυγούστου, όταν όλα υπολειτουργούν. Είχε μέσα πράκτορες της CIA, συνωμοσίες για την πτώση κυβερνήσεων, ισλαμιστές, εξωτικούς προορισμούς της Ανατολής... και την υπογραφή ενός Αμερικανού πρέσβη! Το σενάριο, όμως, είχε επίσης μία καινοτομία: Ο «κακός» της ιστορίας ήταν ένας άνθρωπος υπεράνω υποψίας, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος, ο οποίος φερόταν να μηχανορραφεί με τους πράκτορες της CIA και τον «συνεργάτη» τους Φετουλάχ Γκιουλέν εναντίον της τουρκικής κυβέρνησης – αλλά και κατά της ρωσικής Εκκλησίας. Θα μπορούσε να είναι αποκύημα της πιο δημιουργικής φαντασίας του Χόλιγουντ, αν δεν ήταν προϊόν σκευωρίας.

Χωρίς έλεγχο της προέλευσής του, το άρθρο δημοσιεύθηκε σε ρωσικά, τουρκικά, ακόμη και ευρωπαϊκά μέσα. Ως συγγραφέας παρουσιαζόταν ο βετεράνος πρέσβης των ΗΠΑ Αρθουρ Χιουζ, ο οποίος υπήρξε αναπληρωτής υφυπουργός Εξωτερικών για θέματα Εγγύς Ανατολής, είναι συνεργάτης του Ινστιτούτου Μέσης Ανατολής στην Ουάσιγκτον και μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Διπλωματίας. Με μία «λεπτομέρεια»: δεν το έγραψε εκείνος. Όπως τονίζει μάλιστα ο ίδιος, ουδέποτε έχει ασχοληθεί με την Τουρκία ή τα εκκλησιαστικά θέματα.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η δεξαμενή σκέψης με την οποία συνεργάζεται ο βετεράνος πρέσβης καταδίκασε με σκληρά λόγια το άρθρο ως «απόλυτο πλαστογράφημα», όχι μόνο διότι «είναι προϊόν χάλκευσης και δεν υποστηρίζεται από στοιχεία», αλλά και επειδή «απειλεί τη φήμη και την ασφάλεια των συνεργατών του». Το Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής έσπευσε επίσης να προειδοποιήσει όλη τη λίστα των 1.300 δημοσιογραφικών επαφών του. Ωστόσο, σύμφωνα με το ίδιο, κάποια ρωσικά και τουρκικά μέσα συνεχίζουν να το μεταδίδουν, ισχυριζόμενα ότι η σκοτεινή συνωμοσία είχε στόχο να ανατρέψει την τουρκική κυβέρνηση και να…αντιστρέψει την πρόοδο στις σχέσεις Τουρκίας - Ρωσίας.

Ανησυχία

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο εύλογα έχει θορυβηθεί. Το άρθρο συνδέει τον Πατριάρχη με τον υπ’ αριθμόν 1 εχθρό της τουρκικής κυβέρνησης Φετουλάχ Γκιουλέν και ουσιαστικά προτείνει στην Άγκυρα να κόψει τη διεθνή χρηματοδότηση της «ελάχιστης» ορθόδοξης κοινότητας της Τουρκίας. Αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες, Ελληνοαμερικανοί βουλευτές αναμένεται να φέρουν το θέμα στο Καπιτώλιο, ώστε να επιστήσουν την προσοχή στους κινδύνους για τη θρησκευτική ελευθερία στη χώρα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα.

Το επίμαχο άρθρο παραθέτει τις περιστάσεις όπου ο Πατριάρχης συνάντησε (μία φορά, το 1996) ή αναφέρθηκε (τρεις φορές, το 2012) στον Φετουλάχ Γκιουλέν, όλες στο πλαίσιο του θρησκευτικού διαλόγου, στον οποίο πιστεύει και καλλιεργεί. Η πλέον συνωμοσιολογική κατηγορία, ωστόσο, είναι ότι μέσω των Ελληνοαμερικανών επιχειρηματιών και της Αρχιεπισκοπής Αμερικής, η CIA υπαγορεύει την ατζέντα της στον Πατριάρχη, με στόχο να ασκήσει πίεση στην Άγκυρα. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι ο υπεύθυνος Εξωτερικών Σχέσεων της Αρχιεπισκοπής, πατέρας Αλεξ Καρλούτσος, βοήθησε τον Γκιουλέν να διαφύγει στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Όπως, ωστόσο, τονίζει στην «Κ» ο κ. Καρλούτσος, ο Γκιουλέν δεν διέφυγε ποτέ από την Τουρκία, ούτε τον βοήθησε βέβαια εκείνος να διαφύγει. Όπως θυμίζει, «όταν έφυγε από την Τουρκία η σχέση του με τον Ερντογάν ήταν αρμονική, ήταν φίλοι και υποστήριζαν ο ένας τον άλλον. Δεν διέφυγε, ήλθε στις ΗΠΑ για ιατρικούς λόγους. Όταν θέλησε να μετοικήσει εδώ, μου ζήτησαν να επιβεβαιώσω ότι είναι ένας ειρηνικός θρησκευτικός ηγέτης, κάτι που έκανα. Αυτό ήταν κοντά στην 11η Σεπτεμβρίου, όταν όλοι προσέβλεπαν σε μία μετριοπαθή ισλαμική κοινότητα που θα καταδικάσει την τρομοκρατία. Όπως θα θυμάστε, τότε ο Γκιουλέν είχε προσεγγίσει τον Πάπα και τον Οικουμενικό Πατριάρχη για τον διαθρησκευτικό διάλογο».

Ο πρέσβης Χιουζ απέστειλε επιστολή και στον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Δημήτριο, στην οποία δηλώνει κατηγορηματικά ότι «δεν έγραψα το άρθρο, δεν το κατέθεσα σε οποιοδήποτε μέσο, ούτε έχω γνώση των εικασιών και καταγγελιών που παραθέτει». Τον διαβεβαιώνει επίσης ότι ενημέρωσε όλους όσοι ρώτησαν ή χρησιμοποίησαν χωρίς περαιτέρω έρευνα το άρθρο, ζητώντας τους να το αποσύρουν. Το περίεργο είναι ότι αυτό έφτασε στα δημοσιογραφικά γραφεία από μία δική του διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Το γεγονός δείχνει χάκερ, λέει πηγή της «Κ», η οποία μάλιστα προσθέτει ότι, σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, αυτοί εντοπίζονται στη Ρωσία.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ