Τώρα και... υποθαλάσσιες «παραβιάσεις» από Τουρκία

Λεπτομερές υπόμνημα διαμαρτυρίας προς την στρατιωτική επιτροπή του ΝΑΤΟ για την αμφισβήτηση του υφιστάμενου status quo στο Αιγαίο πέλαγος από την Τουρκία, όχι μόνο με λόγια, αλλά και με πράξεις, κατέθεσε επισήμως πριν από λίγες ημέρες η Αθήνα. Από τους αρμόδιους Ελληνες διπλωματικούς και στρατιωτικούς αντιπροσώπους στο ΝΑΤΟ, καταγγέλθηκε η ανεξέλεγκτη δράση τουρκικών υποβρυχίων στον βυθό του Αιγαίου καθ’ όλη τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, από το ΓΕΕΘΑ υπήρξαν εισηγήσεις να επιδοθεί διάβημα επί τούτου, ακόμη και ώς το επίπεδο του γενικού γραμματέα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας κ. Γενς Στόλτενμπεργκ.

Στο υπόμνημα διαμαρτυρίας τονίζεται ότι τα υποβρύχια του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού κινούνται και πραγματοποιούν ασκήσεις σε περιοχές οι οποίες έχουν δεσμευθεί και περιλαμβάνουν ελληνικά νησιά και νησίδες και την περιβάλλουσα αυτών ελληνική χωρική θάλασσα για τον Σεπτέμβριο και μέρος του τρέχοντος μήνα Οκτωβρίου.

Καθ’ όλη τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου, τρία υποβρύχια του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού (μεταξύ των οποίων το Dolunay) είχαν δεσμεύσει και κινήθηκαν σε εκτεταμένες περιοχές σχεδόν στο σύνολο του Αιγαίου.

Συγκεκριμένα δεσμεύθηκαν περιοχές γύρω από τη Σαμοθράκη, τη Λήμνο, τη Χίο, τη Μυτιλήνη, τη Ρόδο, την Κάρπαθο, το Καστελλόριζο και τα βόρεια της Κρήτης. Πρακτικά, οι τουρκικές SubNotam’s (όπως ονομάζονται οι οδηγίες προς ναυτιλλομένους για τη δράση υποβρυχίων), άφησαν εκτός του σχεδιασμού τους, μόνο ένα πολύ μικρό κομμάτι του ανατολικού Αιγαίου.

Τα ελληνικά

Καθ’ όλη τη διάρκεια του μήνα, έξι ελληνικά υποβρύχια (μεταξύ των οποίων τα «Πρωτεύς», «Ματρώζος» και «Πιπίνος» κινούνταν, έχοντας λάβει όλες τις απαραίτητες προφυλάξεις, προκειμένου να επισημάνουν διά της παρουσίας τους την κυριαρχία της Ελλάδας στον χώρο. Η ελληνική αντίδραση μπορεί να φαίνεται σε τρίτους παρατηρητές ως υπερβάλλουσα, δεδομένου ότι πολύ πιο συχνές είναι οι εναέριες παραβιάσεις.

Ωστόσο, όπως ανέφεραν πηγές, θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η κίνηση των τουρκικών υποβρυχίων στοχεύει στην έργω αμφισβήτηση της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και, φυσικά, της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). Γι’ αυτό, βεβαίως, και η άμεση κινητοποίηση από το Πολεμικό Ναυτικό (Π.Ν.) θεωρήθηκε απαραίτητη.

Ως προς το αμιγώς επιχειρησιακό κομμάτι είναι απολύτως σαφές ότι κάτω από το νερό δεν είναι δυνατόν να υπάρξει αναχαίτιση ανάλογη με εκείνες που πραγματοποιούνται καθημερινά στον αέρα ανάμεσα σε F-16, οπότε η διαδικασία αποχώρησης των τουρκικών υποβρυχίων, καθ’ όλη τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου, από τα ελληνικά χωρικά ύδατα δεν ήταν ποτέ μόνιμη, αλλά μόνο προσωρινή.

Οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΓΕΕΘΑ αλλά και του υπουργείου Εξωτερικών, στο λεπτομερές υπόμνημα που συνέταξαν στις αρχές της εβδομάδας που πέρασε, συνδύασαν την υποβρύχια δραστηριότητα των Τούρκων με τις πρόσφατες δηλώσεις περί αναθεώρησης της Λωζάννης και τόνισαν ότι οι συμπεριφορές αυτές είναι αντίθετες στο Διεθνές Δίκαιο και σε καμία περίπτωση δεν αρμόζουν στις αντιλήψεις του σύγχρονου δυτικού κόσμου. Από τους εντεταλμένους Ελληνες αξιωματούχους στο ΝΑΤΟ, τόσο σε στρατιωτικό όσο και σε διπλωματικό επίπεδο, διαμηνύθηκε ότι στρατιωτικές ενέργειες όπως οι κινήσεις των υποβρυχίων, ή η συνήθεια των υπερπτήσεων (οι οποίες έπειτα από ένα ήρεμο δίμηνο επανήλθαν, έστω και με διαφορετικές μεθόδους αυτή τη φορά) συνιστούν μέρος της αναθεωρητικής προσπάθειας της Τουρκίας έναντι των Διεθνών Συνθηκών «που έχουν καθορίσει τον χάρτη της περιοχής».

Κλιμάκωση

Επίσης, οι ενέργειες αυτές δημιουργούν «κλιμάκωση και ενδεχόμενη αστάθεια στην περιοχή», γι’ αυτό άλλωστε και τίθενται υπόψη του ΝΑΤΟ τα σχετικά στοιχεία, όπως λεπτομερή αρχεία της κίνησης των τουρκικών υποβρυχίων, από την ώρα που ξεκίνησαν να επιχειρούν σε ελληνικά χωρικά ύδατα, μέχρι και το βάθος στο οποίο πραγματοποίησαν τη δράση τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το σύνολο της μεσογειακής Λεκάνης, η συγκέντρωση υποβρυχίων τον Σεπτέμβριο ήταν μεγαλύτερη στο Αιγαίο, απ’ ό,τι στα βόρεια της Λιβύης ή στα ανοιχτά της Συρίας, όπου βρίσκονται σε εξέλιξη πολεμικές επιχειρήσεις.

Στην Αθήνα γνωρίζουν ότι η θεσμικά επιβεβλημένη στάση «ίσων αποστάσεων» που τηρεί το ΝΑΤΟ, δεν λειτουργεί σε καμία περίπτωση αποτρεπτικά για τα διαβήματα ή τις (πολύ συχνότερες) άτυπες διαμαρτυρίες που κατά καιρούς κατατίθενται από τους Ελληνες αξιωματούχους. Αλλωστε, το κύριο επιχείρημα που χρησιμοποιείται από τους αξιωματούχους της Συμμαχίας είναι ότι προέχουν η «αποτελεσματικότητα και η συνοχή του ΝΑΤΟ».

Στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ φαίνεται να υπάρχει εδώ και αρκετό καιρό η αίσθηση ότι οι Σύμμαχοι αντιλαμβάνονται πως οι τουρκικές πράξεις θίγουν κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η επιφυλακτικότητα, σε επίσημο επίπεδο, των Συμμάχων έχει οδηγήσει την Ελλάδα στην κατάθεση πλήρους φακέλου με όλες τις τελευταίες τουρκικές παραβάσεις και παραβιάσεις.

Οι Ελληνες αξιωματούχοι επιδεικνύουν αυτά τα στοιχεία, ώστε να γίνει αντιληπτό ότι τα περιστατικά πρακτικής αμφισβήτησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας από την Τουρκία, συνιστούν πολύ μεγαλύτερης κλίμακας παραβατική συμπεριφορά, από εκείνη τρίτων, εκτός του ΝΑΤΟ, χωρών.

Πρόταση για τρεις βάσεις στην Κύπρο

Στους πολλαπλούς προβληματισμούς της Αθήνας το τελευταίο χρονικό διάστημα προστέθηκε και ένας που προέκυψε στη Νέα Υόρκη. Εκεί, όπου ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Ν. Αναστασιάδης πληροφορήθηκε τον σχεδιασμό για διαμόρφωση δύο στρατιωτικών βάσεων, μιας τουρκικής και μιας ελληνικής στην Κύπρο, προκειμένου να απαντηθεί το ερώτημα της ασφάλειας. Μια τέτοια λύση θα σήμαινε ότι η Κύπρος θα μετατρεπόταν σε ένα κράτος με μόνιμες στρατιωτικές βάσεις τριών χωρών (Τουρκία, Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο). Κάτι τέτοιο προφανώς θα ανέτρεπε την ελληνική θέση για κατάργηση των εγγυήσεων και γι’ αυτό τον λόγο δεν αναμένεται να γίνει δεκτή από την Ελλάδα ή την Κυπριακή Δημοκρατία. Ωστόσο, εκείνο που προβληματίζει περισσότερο τόσο την κυπριακή όσο και την ελληνική πλευρά, είναι ότι μια λύση αυτού ή παρόμοιου τύπου, είναι κοντά στις αντιλήψεις και της αμερικανικής πλευράς, η οποία φέρεται να θεωρεί ρεαλιστική την ύπαρξη και μιας μικρής τουρκικής στρατιωτικής δύναμης στην Κύπρο. Γίνεται, εν ολίγοις, σαφές ότι το κυπριακό ζήτημα έχει ενταχθεί σε μια ευρύτερη γεωπολιτική ατζέντα για την περιοχή, η οποία ξεκινά από την ανάγκη για ταχεία εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου και χρήση του νησιού ως κόμβου για τη διακίνησή αυτών των αποθεμάτων και φθάνει ώς τη δημιουργία ενός θετικού πολιτικού παραδείγματος σε μια περιφέρεια που βρίσκεται σε πολυετή αστάθεια.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ