Οργή, χάος και δικαστικό «μπλόκο» μετά το διάταγμα Τραμπ για απαγόρευση εισόδου προσφύγων στις ΗΠΑ

Θυμό, διαμαρτυρίες σε αεροδρόμια, απόγνωση ανθρώπων που κρατούνταν ξαφνικά, αντιδράσεις από το εξωτερικό και σύγχυση για την εφαρμογή της. Αυτά προκάλεσε η πιο σαρωτική απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ, μία εβδομάδα μετά από την ορκωμοσία του.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, με διάταγμα που υπέγραψε την Παρασκευή αποφάσισε να ανασταλεί για τέσσερις μήνες η είσοδος προσφύγων στις ΗΠΑ και να απαγορευθεί για 90 ημέρες η είσοδος σε ταξιδιώτες από τη Συρία και άλλες 6 χώρες, κατά κύριο λόγο μουσουλμανικές.

Ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτικοί εξέφρασαν την οργή τους για το διάταγμα, που τελικά το «μπλόκαρε» εν μέρει μία ομοσπονδιακή δικαστής στο Μπρούκλιν, αλλά προσωρινά. Κάτι που σημαίνει, ότι τουλάχιστον αυτοί που συνελήφθησαν φτάνοντας στις ΗΠΑ, μετά από την υπογραφή του διατάγματος, θα μπορέσουν να μείνουν στη χώρα.

Όμως, η μάχη που ξεκίνησε- με εκατοντάδες πολίτες να κάνουν διαμαρτυρίες στα διεθνή αεροδρόμια του Ντάλας, του Σικάγο, της Νέας Υόρκης και σε άλλες μεγάλες πόλεις- δεν τελείωσε ακόμη.

Μέσα σε αυτό το χάος, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωνε σε δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο ότι η «ακραία λεπτομερής εξέταση», όπως τη χαρακτήρισε, προσφύγων και μεταναστών δεν είναι απαγόρευση σε βάρος Μουσουλμάνους και «λειτουργεί πολύ ωραία». Μάλιστα πρόσθεσε «το βλέπετε σε αεροδρόμια».  

Στα ίδια αεροδρόμια που πέρα από τους εκατοντάδες πολίτες που οργισμένοι φώναζαν να επιτραπεί  η είσοδος στη χώρα σε όσους έκλεινε την «πόρτα» ο Αμερικανός πρόεδρος, κάποιοι, ακόμη και κάτοχοι πράσινης κάρτας, κρατούνταν, δίχως να γνωρίζουν τι τους ξημερώνει.

Συμμόρφωση με τις αποφάσεις, αλλά σε ισχύ

Το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας ανακοίνωσε θα συμμορφωθεί προς τις δικαστικές αποφάσεις, σημείωσε όμως ότι εξακολουθεί να ισχύει η εκτελεστική δράση του διατάγματος. «Τα πρόσωπα αυτά πέρασαν από αυστηρά μέτρα ασφαλείας και περνούν τη διαδικασία για την είσοδο στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τους νόμους μας για τη μετανάστευση και τις δικαστικές αποφάσεις», ανέφερε η ανακοίνωση.

Ταλαιπωρία για 375 ταξιδιώτες

Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας 375 ταξιδιώτες επηρεάστηκαν από το διάταγμα, από τους οποίους οι 109 ήταν σε transit και δεν τους επιτράπηκε η είσοδος στις ΗΠΑ. Αλλους 173 τους σταμάτησαν οι αεροπορικές εταιρείες πριν επιβιβαστούν. Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, το διάταγμα «επηρεάζει ένα μικρό ποσοστό διεθνών ταξιδιωτών» και τα μέτρα «ταλαιπώρησαν» κάτω από το 1% των επιβατών.

Έστειλαν πίσω οικογένειες

Μόνο μικρή όμως δεν ήταν η ταλαιπωρία που έζησαν δύο αδέλφια από τη Συρία, με τις συζύγους τους και τα παιδιά τους. Κατάφεραν να πάνε στον Λίβανο, από εκεί στη Ντόχα και μετά τη Φιλαδέλφεια, καθώς στις ΗΠΑ θα συναντιούνταν ξανά με συγγενείς τους έπειτα από αναμονή περίπου 15 ετών. Όμως εκεί, οι δύο οικογένειες έλαβαν εντολή να επιβιβαστούν στην πτήση της επιστροφής στη Ντόχα, διαφορετικά θα τους αφαιρούσαν τη βίζα. Τρομοκρατημένοι οι Σύριοι και με το εμπόδιο της γλώσσας, καθώς δεν μιλούν καλά αγγλικά, επέλεξαν το δεύτερο. Στο αεροδρόμιο τους περίμεναν οι συγγενείς τους, αλλά οι αρχές τους ενημέρωσαν ότι δεν θα τους επιτραπεί η είσοδος στη χώρα. Οι δύο πλευρές δεν κατάφεραν να επικοινωνήσουν, πριν απελάσουν ουσιαστικά τις δύο οικογένειες, καθώς απαγόρευσαν τα τηλεφωνήματα και τη χρήση ίντερνετ όσο κρατούνταν.

Χάος από την απόφαση

Όμως οι νέοι κανονισμοί έφεραν ώρες αγωνίας για ανθρώπους που περίμεναν τους συγγενείς τους στα αεροδρόμια, ενώ προκάλεσαν χάος και σε επιχειρήσεις με διαβατήρια από τις χώρες που μπήκαν στο στόχαστρο, όπως και σε πανεπιστήμια που έχουν ξένους φοιτητές. Χαρακτηριστικό είναι πως σύμφωνα με τα αμερικανικά ΜΜΕ, κολοσσοί της τεχνολογίας έσπευσαν να ανακαλέσουν εργαζόμενούς τους από το εξωτερικό, ενώ εκπαιδευτικά ιδρύματα συμβούλευσαν φοιτητές να μην φύγουν από τη χώρα. Τα γεγονότα δείχνουν ότι η αντίδρασή τους δεν ήταν υπερβολική. Πρόσφυγες, που είχαν προεγκριθεί, φοιτητές και εργαζόμενοι, με βίζα και πράσινη κάρτα δεν μπόρεσαν να επιβιβαστούν σε πτήσεις προς τις ΗΠΑ, σύμφωνα με αναφορές από το Αμστερνταμ, τη Φρανκφούρτη, το Κάιρο και άλλες πόλεις της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής.

Πρόβλημα και με τη διπλή υπηκοότητα

Πρόβλημα δεν έχουν όμως μόνο οι κάτοχοι πράσινης κάρτας, του εγγράφου δηλαδή που τους κάνει νόμιμους κατοίκους ΗΠΑ. Εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας επιβεβαίωσε στον Guardian ότι και εκείνοι που έχουν διπλή υπηκοότητα, με τη μία από αυτές τις χώρες να είναι στη «μαύρη λίστα» του Τραμπ, δεν θα μπορούν να μπουν στις ΗΠΑ για 90 ημέρες.

Επανέλεγχος για την πράσινη κάρτα

Μετά από το χάος και τις αντιδράσεις, κυβερνητικός αξιωματούχος διευκρίνισε ότι όσοι έχουν πράσινη κάρτα και θέλουν να επιστρέψουν στις ΗΠΑ θα πρέπει να επισκεφθούν κάποια αμερικανική πρεσβεία ή προξενείο και να υποβληθούν σε επιπρόσθετο έλεγχο.

«Θα σας επιτρέπεται να εισέρχεστε ξανά στις ΗΠΑ έπειτα από έναν τυπικό επανέλεγχο», δήλωσε ο αξιωματούχος του Λευκού Οίκου.

Η κρίσιμη δικαστική απόφαση

Η δικαστική αναστολή μπλοκάρει μόνο εν μέρει το διάταγμα στο σύνολό του, καθώς η δικαστής Αν Ντόνελι δεν έβγαλε ετυμηγορία για τη συνταγματικότητά του. Η δικαστής διέταξε κατεπείγουσα αναστολή, μπλοκάροντας την απέλαση όποιου ατόμου κρατείται σε αεροδρόμιο σε όλη τη χώρα. «Πιστεύω ότι η κυβέρνηση δεν είναι μία πλήρη ευκαιρία να το σκεφτεί αυτό», είπε η δικαστής. Η Αμερικανική Ενωση Πολιτικών Ελευθεριών (ACLU) και άλλες οργανώσεις είχαν καταθέσει την αγωγή το Σάββατο, ενάντια στην κράτηση δύο Ιρακινών που συνελήφθησαν στο αεροδρόμιο JFK της Νέας Υόρκης μετά από την υπογραφή του διατάγματος του Τραμπ. Σε αυτή αργότερα προστέθηκαν δύο ακόμη ενάγοντες, αμφότεροι με έγκυρη πράσινη κάρτα. Ομως, η απόφαση της Ντόνελι επεκτάθηκε σε όλα τα άτομα που αντιμετωπίζουν παρόμοια κατάσταση σε όλη τη χώρα. Ανάμεσα στους ενάγοντες ήταν δύο Ιρακινοί πρόσφυγες, που πέρασαν ώρες υπό κράτηση στο JFK. Ήταν ο Χαμίντ Καλίντ Ντάργουις, που έχει εργαστεί για την αμερικανική κυβέρνηση για μία δεκαετία και τον Χαϊντέρ Σαμίρ Αμπντουλκαλίκ Αλσαουί, ο οποίος έφτασε στη χώρα όπου βρίσκεται ήδη η σύζυγός του. Η Ντόνελι αποφάσισε ότι οι απελάσεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν «ανεπανόρθωτη βλάβη» στους ενάγοντες, αν τους έστελναν πίσω στις χώρες στις οποίες είχαν δεχθεί απειλές. Επίσης σημείωσε ότι οι ενάγοντες είχαν βίζα και ήδη είχε εγκριθεί η είσοδός τους στις ΗΠΑ, μία χώρα στην οποία θα έμπαιναν χωρίς πρόβλημα μόλις δύο ημέρες νωρίτερα. «Προφανώς η δικαστής αντιλαμβάνεται τη σημασία της εκτελεστικής διαταγής και του αντίκτυπου που έχει σε εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες», δήλωσε στον Guardian ο Αντονι Ρομέρο, επικεφαλής της ACLU. Η αναστολή θα είναι σε ισχύ τουλάχιστον μέχρι την ακρόαση που έχει προγραμματιστεί για τις 21 Φεβρουαρίου, ανέφερε η δικαστής, θα εφαρμοστεί σε όλη τη χώρα και περιλαμβάνει ανθρώπους με κάθε είδους έγκυρη βίζα και πράσινη κάρτα.

Όμως, έχει επηρεάζει μόνο εκείνους που βρίσκονται σε αμερικανικό έδαφος- δηλαδή εκείνους που ήταν σε πτήση ή είχαν προσγειωθεί όταν ο Τραμπ υπέγραψε τη διαταγή, όπως εξήγησε ο Ρομέρο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ίδιου, τουλάχιστον 100-200 άνθρωποι κρατούνται σε αεροδρόμια σε όλη τη χώρα, αν και όπως είπε ο αριθμός μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερος.

Το παρασκήνιο πίσω από την απόφαση

Η σύγχυση στην εφαρμογή του διατάγματος προκλήθηκε, σύμφωνα με το CNN και από το γεγονός ότι όταν ο Τραμπ το προανήγγειλε, ελάχιστοι στην κυβέρνησή του ήξεραν ακριβώς τι εννοούσε. Το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας έκανε νομική ανάλυση της εντολής, αφότου το υπέγραψε ο Τραμπ. Και όπως αναφέρουν δικαστικά έγγραφα τα οποία επικαλείται το αμερικανικό δίκτυο, πράκτορας της συνοριοφυλακής που ήρθε αντιμέτωπος με πρόσφυγες που έφταναν στη χώρα, τους παρέπεμψε για ερωτήσεις στον... ίδιο τον πρόεδρο. Χαρακτηριστικό είναι πως μόλις την Παρασκευή- την ημέρα που ο Τραμπ υπέγραψε τη διαταγή για την απαγόρευση εισόδου στους πολίτες 7 χωρών για 90 ημέρες και την αναστολή του προσφυγικού προγράμματος για 120 ημέρες- είχαν την ευκαιρία να δουν οι έμπειροι του υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας τις τελικές λεπτομέρειες της διαταγής. Συνέπεια αυτού ήταν μία απίστευτη σύγχυση σε όλη τη χώρα, καθώς τα αεροδρόμια πάσχιζαν να προσαρμοστούν στις νέες οδηγίες. Επιπλέον, το διάταγμα συντάχθηκε από την ομάδα πολιτικής του Λευκού Οίκου, χωρίς να ακολουθηθεί η συνήθης διαδικασία που θα επέτρεπε στα υπουργεία Δικαιοσύνης και Εσωτερικής Ασφάλειας να παρέχουν επιχειρησιακή καθοδήγηση, σύμφωνα με πολλούς αξιωματούχους με τους οποίους μίλησε το CNN. Το βράδυ της Παρασκεύης, το υπουργείο Εσωτερικής ασφάλειας κατέληξε στη νομική ερμηνεία ότι το διάταγμα που επιβάλει περιορισμούς στους πολίτες επτά χωρών δεν ισχύει για τους ανθρώπους που έχουν άδεια νόμιμης παραμονής, πιο απλά εκείνους που έχουν πράσινη κάρτα. Όμως, ο Λευκός Οίκος το απέρριψε αυτό, κατά τη διάρκεια της νύχτας, σύμφωνα με τις πηγές του CNN. Η εντολή ήρθε από τον στενό κύκλο του προέδρου.

iefimerida.gr