Διατάξεις που δίνουν στις στρατιωτικές αρχές «το πάνω χέρι» για την αποκατάσταση της δημόσιας τάξης και ασφάλειας, όταν οι αστυνομικές αρχές αδυνατούν να ελέγξουν την κατάσταση, προωθεί η κυβέρνηση.Η δυνατότητα στρατιωτικής παρέμβασης επιτρέπεται σε περίπτωση που η χώρα ή μία περιφέρειά της κηρυχθεί σε κατάσταση πολιορκίας, με βάση το άρθρο 48 του Συντάγματος, που αποτελεί μία από τις πλέον βεβαρημένες ιστορικά διατάξεις, αφού μπορεί να οδηγήσει σε «πάγωμα» θεμελιωδών συνταγματικών διατάξεων που προστατεύουν ατομικά δικαιώματα.
Ωστόσο, ιδίως η τελευταία περίπτωση έχει επικριθεί ως ασαφής και αόριστη, καθώς δεν διευκρινίζει ρητά την έννοια της απειλής που πρέπει να αφορά την εξωτερική και όχι την εσωτερική ασφάλεια, για να μην υπάρξει ποτέ κίνδυνος καταστρατηγήσεων.
Αυξημένη πλειοψηφία
Η ενεργοποίηση της νομοθεσίας για την κατάσταση πολιορκίας γίνεται με απόφαση της Βουλής με αυξημένη πλειοψηφία (180 ψήφοι), αλλά σε επείγουσες περιπτώσεις γίνεται και με διάταγμα ύστερα από σχετική πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου και η κυβέρνηση το θέτει για έγκριση στη Βουλή μέσα σε 15 μέρες.
Παρά την ύπαρξη των σχετικών εγγυήσεων δεν μπορεί να μην προβληματίσει η χρονική συγκυρία που προωθούνται οι επίμαχες διατάξεις, αφού είχε προηγηθεί μια ανεξέλεγκτη κατάσταση λόγω καταστροφών και ζημιών που έγιναν σε διάφορες πόλεις, με αφορμή τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας για τη δολοφονία του 15χρονου μαθητή Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου από αστυνομικό.
Κυβερνητικοί κύκλοι σημείωναν χαρακτηριστικά ότι οι επίμαχες ρυθμίσεις ήταν έτοιμες από τον περασμένο Ιανουάριο και περιλαμβάνονται απλώς σε ένα πλέγμα διατάξεων που καθορίζει την εξωτερική υπηρεσία των Ενόπλων Δυνάμεων και τη σχέση τους με τις αστυνομικές, λιμενικές και πολιτικές αρχές. Ομως και σε αυτήν την περίπτωση δεν μπορεί να διαφύγει την προσοχή το γεγονός ότι οι ρυθμίσεις έγιναν λίγους μήνες μετά τις πρωτοφανείς πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2007 (που θρηνήσαμε πολλά θύματα) και τις οποίες η κυβέρνηση απέδιδε σε ασύμμετρες απειλές, εξωτερικούς εχθρούς κ.λπ.
Και στις δύο δε περιπτώσεις είχαν γίνει συζητήσεις ότι πρέπει να τεθεί η χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κ.λπ.
Δεν μπορεί επίσης να περάσει απαρατήρητη η χρονική συγκυρία των συζητήσεων σε άλλες χώρες (και κυρίως στην Ιταλία του Μπερλουσκόνι), για μέτρα που να επιτρέπουν και στρατιωτική επέμβαση για αποκατάσταση της τάξης.
Στο κυβερνητικό νομοθέτημα αναφέρεται καταρχήν ότι η επαγρύπνηση για την κατοχύρωση και διατήρηση της δημόσιας και κρατικής ασφάλειας, της εφαρμογής των νόμων και των αστυνομικών διατάξεων ανήκει στις αστυνομικές και λιμενικές αρχές.
Αναφέρεται, όμως, ότι οι στρατιωτικές αρχές μπορούν να επέμβουν όταν τεθεί σε εφαρμογή (σύμφωνα με το άρθρο 48 του Συντάγματος) ο νόμος περί καταστάσεως πολιορκίας, οπότε οι εξουσίες των πολιτικών αρχών που ανάγονται στην ασφάλεια του κράτους, την τήρηση της τάξης και την Αστυνομία αναλαμβάνονται και ασκούνται από τις στρατιωτικές αρχές, κατά το μέτρο που θεωρούν αναγκαίο, ενώ οι κατά τόπους αστυνομικές και λιμενικές υπηρεσίες υπάγονται στους στρατιωτικούς διοικητές.
Πώς θα συνδράμουν οι Ενοπλες Δυνάμεις την Αστυνομία
Τριάντα ένα χρόνια μετά τη θέσπιση του τελευταίου νόμου για την κατάσταση πολιορκίας, η κυβέρνηση προωθεί αναλυτικές διατάξεις για το πώς μπορεί να ενισχυθεί η Αστυνομία από τις Ενοπλες Δυνάμεις για να αποκατασταθεί η τάξη, ύστερα από σχετικό αίτημα που απευθύνει ο διευθυντής της αστυνομικής αρχής, ζητώντας την αναγκαία δύναμη (πεζοπόρα τμήματα, μεταφορικά μέσα, ειδικά οχήματα κ.λπ.) από τον Ανώτερο Διοικητή Φρουράς (ΑΔΦ) και έπειτα από έγκριση του υπουργείου Αμυνας και του ΚΥΣΕΑ.
Προβλέπονται επίσης ότι μετά την έγκριση της ενίσχυσης τα τμήματα αστυνομικών και Ενόπλων Δυνάμεων τίθενται υπό τις διαταγές των κατά τόπους ΑΔΦ και ότι τα στρατιωτικά τμήματα πρέπει να χρησιμοποιούνται σε απόλυτη ανάγκη, εφόσον οι αστυνομικές δυνάμεις από άλλες περιοχές της χώρας αδυνατούν να επιβάλουν την τάξη.
Επικρίσεις για τις διατάξεις του 75. Επίσης προστίθεται ότι τα στρατιωτικά τμήματα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για αστυνόμευση και απώθηση διαδηλωτών, ούτε να διασπείρονται σε μικρές ομάδες (κάτω της διμοιρίας).
Οι πρώτες συνταγματικές διατάξεις το 1975 είχαν επικριθεί έντονα, καθώς οι ασαφείς έννοιες που περιελάμβανε το τότε Σύνταγμα για σοβαρή διαταραχή, έκδηλη απειλή κατά της δημόσιας τάξης και ασφάλειας από εσωτερικούς κινδύνους, μπορούσε να επιτρέψει ποικίλες καταστρατηγήσεις.
Είχε τονιστεί τότε ότι θα μπορούσε να δώσει λαβή για ενεργοποίηση των διατάξεων περί καταστάσεως πολιορκίας η τυχόν ένταση απεργιών σε διάφορους κλάδους της οικονομίας, η ενίσχυση αριστερών κομμάτων με όξυνση της κομματικής διαμάχης και συγκρούσεις διαδηλωτών με την Αστυνομία...
Η επόμενη συνταγματική αναθεώρηση διόρθωσε κάποια πράγματα με μεγαλύτερες εγγυήσεις για ενεργοποίηση των ρυθμίσεων, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει η αοριστία της άμεσης απειλής για την εθνική ασφάλεια, όπου πολλά μπορούν να «χωρέσουν»...
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΥΛΩΝΙΤΗΣ
ΤΟ ΕΘΝΟΣ, 24/1/2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου