Στο Μάλι οι φανατικοί θέλουν να ξεριζώσουν τον σουφισμό

Αγνοώντας τις διεθνείς εκκλήσεις οι ισλαμιστές αντάρτες του Μάλι συνεχίζουν το καταστρεπτικό έργο τους στο Τιμπουκτού, μια πόλη γεμάτη με διακηρυγμένα μνημεία παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς, αναγνωρισμένα από την UNESCO. Θυμίζουν όσα έκαναν το 2001 στο Αφγανιστάν οι Ταλιμπάν καταστρέφοντας τα περίφημα γιγαντιαία αγάλματα του Βούδα, από τον 6ο μ.Χ. αιώνα, στην επαρχία Μπαμιγιάν.

Η σκληροπυρηνική ομάδα Ανσάρ Ντίνε, η οποία υποστηρίζει μια συντηρητική και πουριτανική οπτική του ισλαμικού νόμου, θεωρεί τους ναούς και τάφους των σουφιστών αγίων του Τιμπουκτού ειδωλολατρικούς.

Παρ' ότι οι εχθροπραξίες των ισλαμιστών κορυφώθηκαν μόλις πρόσφατα, οι καταστροφές μνημείων των σούφι είχαν ξεκινήσει ήδη από τον Μάιο του 2012. Μαχητές οπλισμένοι και κασμάδες και καραμπίνες έχουν ήδη καταστρέψει πολλά από τα μαυσωλεία και τα μνημεία της πόλης, ενώ έχουν δεσμευτεί να μην αφήσουν κανένα όρθιο.

Αυτό συμβαίνει επειδή η ανθρωπιστική σουφιστική προσέγγιση του Ισλάμ, που θεωρεί τη μουσική, την ποίηση, τον χορό, τον διαλογισμό και μέσω αυτού την άμεση επαφή με τον Θεό απαραίτητα συστατικά της ζωής, απέχει παρασάγκας από τη μιλιταριστική, «απολυταρχική» και άτεγκτη θεώρηση των φανατικών υπέρμαχων της Σαρία.

Εξάλλου παραδοσιακά το ορθόδοξο Ισλάμ διαφωνούσε  με τους Σούφι αναφορικά με τη λατρεία των αγίων, τις επισκέψεις σε τάφους, τις μουσικές τελετουργίες, τα θαύματα και την απόλυτη πνευματική κυριαρχία του σεΐχη-διδασκάλου ως αλάθητου ηγέτη των μαθητών του.

Από την άλλη πλευρά, οι Σούφι ύψωσαν τη φωνή τους ενάντια στην κοινωνική ανισότητα και προσπάθησαν ακόμη και θυσιάζοντας τις ζωές τους να μεταβάλουν τις πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες της κοινωνίας προς το καλύτερο.

Ετσι, για τους φανατικούς ισλαμιστές τα ίχνη του σουφισμού πρέπει να εξαφανιστούν ως «αιρετικά» από το Τιμπουκτού, μια πόλη στενά συνδεδεμένη με τους Σούφι, η οποία ήκμασε τον 13-14ο μ.Χ. αιώνα και αποτέλεσε φάρο πολιτισμού στην εποχή της.

Η διεθνής κατακραυγή ενώπιον αυτής της μισαλλόδοξης επιχείρησης για την εξαφάνιση του πολιτισμού και της ιστορίας μιας άλλοτε λαμπρής μουσουλμανικής πόλης υπήρξε άμεση. Πέρα όμως από τη φραστική καταδίκη των ισλαμιστών μαχητών, ελάχιστα μπορούν να γίνουν αυτή τη στιγμή.

Στις ημέρες μας οι ισλαμιστές κάνουν επέλαση στην πόλη σκορπίζοντας τον τρόμο σε έναν ήδη φοβισμένο πληθυσμό. Μια ομάδα ενόπλων της Ανσαρ Ντίνε κατέστρεψε μια από τις πόρτες του τζαμιού Σίντι Γιαχιά το οποίο κατασκευάστηκε τον 15ο μ.Χ. αιώνα.  Σύμφωνα με την παράδοση αυτή η πόρτα θα άνοιγε μόνο την τελευταία ημέρα του κόσμου - μια τοπική πρόληψη τυλιγμένη σε μεσσιανικούς μύθους που οι ισλαμιστές ήθελαν να αποδείξουν ότι δεν είναι αληθείς.  Ομως με την ιστορική πόλη τους να καταρρέει μπροστά στα μάτια τους, οι κάτοικοι του Τιμπουκτού φοβούνται ότι το τέλος δεν είναι μακριά.  

Το ίδιο δυστυχώς δεν ισχύει μόνο για το Μάλι. Παρ' όλο που τα ειρηνικά κηρύγματα των Σούφι συνέβαλαν σημαντικά στην εξάπλωση του Ισλάμ στην Αφρική, τα τελευταία χρόνια ολοένα πιο σκληροπυρηνικοί σουνίτες ισλαμιστές πραγματοποιούν επιθέσεις σε μνημεία σουφιστών σε χώρες όπως η Λιβύη και η Αίγυπτος.

Στην άλλη πλευρά, στο Πακιστάν, οι Ταλιμπάν και τα παρακλάδια τους δεν αρκούνται στο να καταστρέφουν ναούς και μαυσωλεία των Σούφι, αλλά έχουν θανατώσει και πολλούς οπαδούς αυτής της ευγενούς και ανθρωπιστικής αντίληψης της μουσουλμανικής πίστης. 

 

ΤΟ ΒΗΜΑ, 18/1/2013