2008: η Wall Street είχε τη μεγαλύτερη πτώση από το κραχ του 1931

ZEZA ZHKOY

Σε «αχίλλειο πτέρνα» της αμερικανικής οικονομίας και της Wall Street αναδείχθηκαν οι συνέπειες από την επιδημική «μολυσματική απληστία» και τη διαφθορά των αμερικανικών τραπεζών. Οι ζημίες με τα «τοξικά ομόλογα» διέβρωσαν μέχρι το μεδούλι το τραπεζικό σύστημα και κλόνισαν την εμπιστοσύνη, παρασύροντας και τη Wall Street σε έναν εφιαλτικό φαύλο κύκλο πανικού πωλήσεων των τραπεζικών μετοχών.

Ο δείκτης Dow Jones των μετοχών των 30 πολυεθνικών βιομηχανικών και τραπεζικών κολοσσών των HΠA και ο δείκτης Standard & Poor’s 500, που περιλαμβάνει τις πολύτιμες μετοχές των 500 εταιρειών με τη μεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση, τερμάτισαν το 2008 καταγράφοντας τη χειρότερη ετήσια πτώση στην ιστορία τους μετά το Μεγάλο Κραχ που οδήγησε τότε την Αμερική στην οικονομική καταστροφή (Great Depression) του 1930 - 32.

Ο Dow Jones σημείωσε ετήσια πτώση της τάξεως του 38% και ο S&P 500 σημείωσε πτώση μεγέθους 39,5%, έναντι 47,1% το 1931. Τα χρηματιστήρια συνολικά και σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν χάσει το αστρονομικό ποσόν περίπου των 30 τρισ. δολαρίων από την αξία τους, τον εφιάλτη χρόνο που πέρασε. Επίσης, οι τιμές των ομολόγων –με εξαίρεση τα κρατικά χαρτιά– κατέρρευσαν.

Μόλις προχθές η FED ανακοίνωσε τις λεπτομέρειες του σχεδίου αγοράς τιτλοποιημένων στεγαστικών δανείων αξίας 500 δισ. δολαρίων, μέχρι τα μέσα του 2009, από τη Fannie Mae και τη Freddie Mac. Τον περασμένο Σεπτέμβριο η κυβέρνηση Μπους αγόρασε από τις Fannie και Freddie τιτλοποιημένα δάνεια αξίας 26 δισ. δολαρίων. Αλλά στη συνέχεια εξαναγκάστηκε να τις κρατικοποιήσει!!! Καθώς η δεινή κρίση που ξέσπασε με τα subrime στεγαστικά δάνεια υψηλού ρίσκου προκάλεσε την κατάρρευση των ασφαλιστικών δικλίδων στην αγορά κατοικίας των ΗΠΑ.

Να θυμίσω ότι πρόκειται για τις δύο εταιρείες-κολοσσούς που αγοράζουν από τις τράπεζες ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια, καθώς και τιτλοποιημένα και στη συνέχεια είτε τα κρατούν στο χαρτοφυλάκιό τους είτε τα μεταπωλούν κυρίως στους μεγάλους θεσμικούς επενδυτές, στις κεντρικές τράπεζες της Κίνας και της Ιαπωνίας, δηλαδή σε ολόκληρο τον κόσμο!!! Οι τίτλοι αυτοί της Fannie και της Fredie ήταν περιζήτητοι, καθώς προσέφεραν ελκυστικά υψηλές αποδόσεις σε σύγκριση με τους τίτλους του αμερικανικού Δημοσίου και, παράλληλα, την ψευδαίσθηση ότι είναι το ίδιο ασφαλή με τα κρατικά χρεόγραφα.

Οι επενδύσεις της Κίνας σε αυτά είχαν ανέλθει στα 376 δισ. δολάρια και της Ιαπωνίας στα 228 δισ. δολάρια, στα τέλη Ιουνίου. Λέγεται ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Τζορτζ Μπους εξαναγκάστηκε να κρατικοποιήσει τη Fanny και τη Freddie Mac, ύστερα από πιεστικό τηλεφώνημα του προέδρου της Κίνας Χου Ζιντάο.

Στην Ιαπωνία, έτσι για την ιστορία, αξίζει να επισημανθεί πως από τα ύψη - ρεκόρ των 38.915,87 μονάδων που κατέκτησε ο δείκτης Nikkei στις 29 Δεκεμβρίου του 1989 στο χρηματιστήριο του Tόκιο, γκρεμίστηκε στη συνέχεια, όταν η «φούσκα» της αγοράς ακινήτων έσκασε. H απαξίωση του Nikkei προκάλεσε πολλά θύματα, διαλύοντας επιχειρήσεις και τράπεζες και καταστρέφοντας την οικονομία. Υστερα από τόσα χρόνια, ο δείκτης έκλεισε προχθές στις 8.859,56 μονάδες, σημειώνοντας ετήσια πτώση - ρεκόρ κατά 42,12%, τη χειρότερη στην 58 ετών ιστορία του.

Ειδικότερα, όμως, το χρηματιστήριο της Σαγκάης στην κυριολεξία βυθίστηκε, καθώς η θύελλα στα χρηματιστήρια και τα νομίσματα των αναδυόμενων οικονομιών και των κερδοσκοπικών τοποθετήσεων ήταν σφοδρή. Ο σύνθετος δείκτης των μετοχών του χρηματιστηρίου της Σαγκάης έχασε το 65% της αξίας του το 2008. Τον Οκτώβριο του 2007 το σύνολο της κεφαλαιοποίησης των κινεζικών εταιρειών στο χρηματιστήριο της Σαγκάης είχε υπερβεί για πρώτη φορά το ΑΕΠ της χώρας, όταν ο δείκτης είχε εκτιναχθεί στα επίπεδα - ρεκόρ των 6,092.06 μονάδων. Τα κινεζικά ΜΜΕ είχαν ερμηνεύσει τότε την ιλιγγιώδη άνοδο ως ένδειξη μετάβασης σε ένα προωθημένο στάδιο του καπιταλισμού!!!

Οι αναλύσεις τους είχαν επικεντρωθεί στην άποψη ότι η μεγάλη αξία των κινεζικών μετοχών απορρέει από το γεγονός ότι οι κινεζικές εταιρείες εξελίσσονται ταχέως στις μεγαλύτερες του κόσμου. Είναι ενδεικτικό ότι από τις έξι μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου με κριτήριο τη χρηματιστηριακή τους αξία, οι τρεις τότε ήταν κινεζικές.

Οσοι, όμως, είχαν βιαστεί να προβλέψουν την αναπόφευκτη εξέλιξη της Κίνας σε κυρίαρχη δύναμη, ας μην ξεχνούν το παράδειγμα της Ιαπωνίας: το 1989, λίγο πριν από την κατάρρευση της φούσκας, έξι από τις 10 μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου ήσαν ιαπωνικές. Θυμηθείτε τι τύχη είχαν.

Το κραχ του χρηματιστηρίου έχει ταπεινώσει και το Πεκίνο.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 1/1/2009